Zasady stosowania 3-ciej klasy podatkowej i konsekwencje podatkowo-prawne
1. Kto może skorzystać z 3ciej klasy podatkowej?
Odpowiedź (na bazie § 38b ust. 1 zd. 2 pkt 3 i zd. 3 niemieckiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (EStG)):
3-cią klasę podatkową mogą otrzymać wyłącznie osoby pozostające w stosunku pracy, które
– pozostają w związku małżeńskim i są objęte nieograniczonym obowiązkiem podatkowym w Niemczech oraz nie żyją w separacji.
Ww. nieograniczony obowiązek podatkowy
- obejmuje w pierwszej kolejności osoby, posiadające w Niemczech miejsce zamieszkania i/lub przebywające w Niemczech bez większych przerw ponad 6 miesięcy. Miejsce zamieszkania nie oznacza adresu, pod którym dana osoba jest zameldowana, lecz miejsce, w którym dana osoba może nocować i które może opuszczać wg własnego uznania i potrzeb. [Takim miejscem będzie przykładowo wynajęty prywatny pokój do spania u rodziny].
- Ponadto nieograniczonym obowiązkiem podatkowym mogą zostać objęci małżonkowie ww. osób, żyjący w innym kraju członkowskim, np. w Polsce. Wystarczy, że złożą oni stosowny wniosek na bazie § 1a EStG; nieistotna jest przy tym wysokość osiąganych przez nich dochodów w Polsce (patrz: wyrok Sądu Federalnego z dnia 8 września 2010, I R 28/10). Tym samym istnieje zawsze możliwość, by każdy małżonek spełnił ww. warunek,
- owdowiały, o ile wymienione powyżej warunki w roku śmierci współmałżonka były spełnione. W tym wypadku stosowanie 3-ciej klasy podatkowej ograniczone jest do roku, w którym zmarł małżonek i roku kolejnego.
2. Co oznacza zastosowanie 3-ciej klasy podatkowej?
Zastosowanie 3-ciej klasy podatkowej przez jednego z małżonków oznacza, że w przypadku drugiego małżonka zastosowanie znajdzie 5-ta klasa podatkowa, gdyż suma klas podatkowych musi wynosić 8. Dlatego istnieje też możliwość, by każdy z małżonków otrzymał 4-tą klasę podatkową. Różnica między wariantem 3/5 i wariantem 4/4 polega na tym, że:
- w przypadku wariantu 3/5 osoba, która otrzymała 3-cią klasę korzysta przy wyliczaniu zaliczek na podatek dochodowy (niem: Lohnsteuer) z podwojonej kwoty minimum egzystencji (w roku 2017: 8.820 euro na osobę, od 2018: 9.000 euro na osobę) i podwójnej zryczałtowanej kwoty wydatków szczególnych (w roku 2017: 36 euro na osobę), a w przypadku jej małżonka nie stosuje się przy wyliczaniu zaliczek żadnych ulg.
- w przypadku wariantu 4/4 dla każdego z małżonków przy wyliczaniu zaliczek na podatek dochodowy uwzględnia się kwotę minimum egzystencji i zryczałtowaną kwotę wydatków szczególnych (w roku 2017: 8.820 euro plus 36 euro na każdego z małżonków).
Uwaga: różnica w wysokości wyliczonych zaliczek na podatek dochodowy jest jedynie tymczasowa, gdyż końcowa wysokość podatku zostanie wyznaczona dopiero w oparciu o złożoną deklarację roczną, [zwracamy uwagę ze w przypadku rozliczenia podatku w 3 klasie podatkowej, złożenie deklaracji rocznej jest obowiązkowe]. Oznacza to, iż osoby, dla których zaliczki pobierane były przy zastosowaniu 3-ciej klasy, w niektórych wypadkach po upływie roku będą musiały dopłacić brakującą kwotę podatku (patrz przykłady – punkt 5).
3. Jak zoptymalizować wariant 3/5?
Optymalnym rozwiązaniem jest, by małżonek, który zarabia więcej, posiadał 3cią klasę podatkową. Jeżeli jeden z małżonków osiąga wyłącznie dochody opodatkowane w innym kraju członkowskim (np. w Polsce), to 3cią klasę powinien stosować drugi małżonek, wykonujący pracę w Niemczech.
4. Czy stosowanie wariantu 3/5 powoduje inne obowiązki podatkowe?
Tak. Małżonkowie są wówczas zobowiązani do złożenia deklaracji rocznej w Niemczech.
5. Przykłady
a) Pan Jan Nowak zarabia w Niemczech 3.000 euro brutto miesięcznie (pracuje cały rok). Jego żona mieszka w Polsce i nie pracuje. W zależności od wariantu wybranych klas podatkowych wystąpią następujące konsekwencje podatkowe:
|
wariant 4/4 |
wariant 3/5 |
|
| Kwota brutto miesięcznie: |
3.000 euro |
3.000 euro |
| Zaliczka na podatek (Lohnsteuer) |
533,08 euro |
246,66 euro |
| Dodatek solidarnościowy (SolZ) |
29,31 euro |
13,56 euro |
| do wypłaty miesięcznie: |
2.437,61 euro |
2.739,78 euro |
| do wypłaty rocznie: |
29.251,32 euro |
32.877,36 euro |
Na podstawie deklaracji rocznej ustalone zostaną następujące podatki:
| Podatek dochodowy (Einkommensteuer): |
3.788 euro |
| Dodatek solidarnościowy (SolZ): |
208,34 euro |
| Razem: |
3.996,34 euro |
Oznacza to, iż:
- w wariancie 4/4 powstanie podatek do zwrotu w wysokości: 2.752,34 euro
Wyliczenie: 2.752,34 euro = (533,08 + 29,31) x 12 – 3.996,34
- w wariancie 3/5 powstanie podatek do zapłaty w wysokości: -873,70 euro
Wyliczenie: – 873,70 euro = (246,66 + 13,56) x 12 – 3.996,34
Reasumując: niezależnie od wariantu za każdym razem zapłacony został podatek w wysokości 3.996,34 euro, gdyż
- w wariancie 4/4 zaliczki miesięczne wyniosły w sumie 6.748,68 euro, a podatek do zwrotu 2.752,34 euro, czyli de facto podatek wyniósł 3.996,34 euro (= 6.748,68 – 2.752,34)
- w wariancie 3/5 zaliczki miesięczne wyniosły w sumie 3.122,64 euro, a podatek do zapłaty 873,70 euro, czyli de facto podatek wyniósł 3.996,34 euro (= 3.122,64 + 873,70)
b) Pan Jan Nowak zarabia w Niemczech 2.000 euro brutto miesięcznie (pracuje od czerwca 2017 roku). Jego żona mieszka w Polsce i nie pracuje. W zależności od wariantu wybranych klas podatkowych wystąpią następujące konsekwencje podatkowe:
|
wariant 4/4 |
wariant 3/5 |
|
| Kwota brutto miesięcznie: |
2.000 euro |
2.000 euro |
| Zaliczka na podatek (Lohnsteuer) |
233,91 euro |
31,00 euro |
| Dodatek solidarnościowy (SolZ) |
12,86 euro |
00,0 euro |
| do wypłaty miesięcznie: |
1.753,23 euro |
1.969,00 euro |
| do wypłaty od czerwca do grudnia: |
12.272,61 euro |
13.783,00 euro |
Na podstawie deklaracji rocznej ustalone zostaną następujące podatki:
| Podatek dochodowy (Einkommensteuer): |
0,00 euro |
| Dodatek solidarnościowy (SolZ): |
0,00 euro |
| Razem: |
0,00 euro |
Oznacza to, iż:
- w wariancie 4/4 powstanie podatek do zwrotu w wysokości: 1.727,39 euro
Wyliczenie: 1.727,39 euro = (233,91 + 12,86) x 7
- w wariancie 3/5 powstanie podatek do zapłaty w wysokości: 217 euro
Wyliczenie: 217,00 euro = 31 x 7
Reasumując: niezależnie od wariantu za każdym razem podatek do zapłaty nie powstanie (powód: suma dochodów jest mniejsza niż podwójne minimum egzystencji, tj. 14.000 euro < 17.640 euro.
Sporządził:
prof. dr habil. Jarosław Nabiałek
doradca podatkowy nr wpisu 10646
W przypadku dalszych pytań dot. podatków na terenie Niemiec, uzyskania 3 klasy podatkowej oraz rozliczania deklaracji rocznych zapraszamy do bezpośredniego kontaktu: (tel.:+48 512 043 180 / +49 30 275714024 http://www.mjn.pl/ )
